Gökten boşanırcasına yağan dolunun

altında Pagligin düzündeki bir

kayanın altına sığındığımızı

hatırlıyorum. Muhtemelen bulutların da

hareket edebileceklerini ilk defa

orada görmüştüm. Şimşeğin çakması orada daha bir güçlüdür, ve belkide gökyüzü beni ilk defa orada korkuttu.

Daha sonrasında taptaze toprak kokusunu, bulutların arasında açan güneşi ve hemen altımızdaki Palovit yaylasını hatırlıyorum. Öğleden sonra olmalıydı, çünkü karşıdaki dağların üzerinde gölgeler vardı.  

İşte benim Palovit maceram böyle başladı. Yaşım muhtemelen 4 veya 5 idi. O zamanlar aşağıdan gelişler günün tamamını alıyordu; Yaylacılar Elevit yaylasına 3-4 saat araba ile geldikten sonra oradan itibaren 6 saatlik tırmanışlar yaparlardı. Ağır yüklerini katırlarına ve atlarına yükler, kendilerini Trovit’in yoluna vururlar, ordan ise boğaza ve Palovit vadisine geçerlerdi. O zamanlar yaylacıların herbirinin Trovit boğazında en azından bir kere kaybolma macerası olurdu.  

Bu bahsettiklerim çok değil, daha 10 sene öncesine kadar yapılıyordu, ta ki yol ve elektriğin yaylamıza gelmesine kadar.  

80’lerde, özellikle Türkiye’nin serbest piyasa düzenine geçişi ile başlayan başdöndürücü değişim, köylerde yaşayan veya daha önceden birşekilde ilişkisini koparmayan çoğu Hemşinli’nin hayatını ve alışkanlıklarını da değiştirdi.  Yükselen değer ‘para kazanma’ idi. Özellikle yaylacılık ve hayvancılık terkedilmeye başlandı. Sonuç olarak, insanlar daha az sayıda ve kısa süre için yaylaya gider oldu.  

Her ne kadar kulağa hoş gelmese de, bu sürecin pozitif yanları da kendini hisettirmeye başladı. Yeni düzenin amacının verimlilik aracılığı ile üretimi artırmak olduğunu varsayarsak, yeni sistemde bir takım hizmetler de daha çabuk yerine gelmeye başladı. Mesela, bir süre sonra yaylamıza yol ve elektrik geldi. Artık yollarda saatler harcamaz ve ağır yükleri sırtımızda taşımaz olduk. Şehirlerde, gurbette olan insanlar bir süre sonra yaptıkları birikimlerle yaylaya gelmeye, yıkılan evlerini onarmaya başladılar.  Daha dayanıklı evler yapıldı. Genel temizlik görgüsü gelişti. Mesela, tuvalet suyunun artık dereye akıtılmasına son verildi, ve foseptikler yapılmaya başlandı. Bataklıklar kurutulmaya çalışıldı.  

Diğer yandan ise, artık Trovit deresi boyu taş yuvarlamayı tatmadan, envayi çeşit güzellikte çiçekleri görmeden ve koklamadan, kelebeklerin renkli kanatlarını çırpışını hayranlıkla izlemeden, dağların o muhteşem görüntüsüne bir kere daha tanık olmadan, ve duman boğazı saracak kaybolur muyuz korkusu olmadan; yani bu duyguların hiçbirini yaşamadan, görmeden arabayla es geçeceğiz. Bir süre sonra ise bu güzelliklerin farkında bile olmayan, sadece yaylaya gelip torpil patlatıp bunun sesiyle kendinden geçen, arada bir yalan yanlış horon oynayan, yaylada bile evine veya kahveye kapanmış kuşaklar çıkabilir ortaya.  

Bu ‘yabancılaşmaya’ çok güzel bir canlı örnek aslında. Bir yanda verimliliği ve çalışma zamanını artırıp birikimleri artırıyorsunuz, diğer tarafta ise güzelliklere zaman ayıramıyorsunuz ve üretimi emen tüketim artışı ile dünyaya daha fazla çöp bırakıyorsunuz, ve pisletiyorsunuz.  

Tabii hayat siyah beyaz değil! Bu sorunların diğer bölge ve ülkelerde de olduğu gibi kesin çözümü yok. Fakat, önceki tecrübelerde olduğu gibi insanoğlu öğreniyor ve yaşadıklarından ders çıkarıyor. Çıkarmadığı zamanlar olsa bile, genel süreç iyi yönde çünkü insan beyni evriliyor. 

Biz palovit.com olarak bu konuları tartışmanın biz palovitliler’e yararlı olacağını düşündük. Yazıya veya kayıtlara yeni yeni geçirilen bir yaşam ve eğlenme kültürünü (Hemşin) kaybetmenin eşiğinde olabiliriz. O yüzden yeni kuşaklara hem kültüre sahip çıkmayı, hem doğayı gezdirmeyi ve sevdirmeyi, hem de bilinçlendirmeyi ve organize olmayı öğretmeyi amaçladık. Değişen değerleri de gözönünde bulundurarak Palovit yaylası adını yaşatabilmek için bu websitesini sizlerin kullanımına açıyoruz. 

Hayırlı ve uğurlu olsun.